Η Γενική Γραμματέας του «Πολιτιστικού Ιδρύματος Χατζηγάκη», Ελισάβετ Χατζηγάκη μιλά στον «Ελληνικό Κήρυκα» για την πρόσφατη αποστολή της στο Καστελόριζο, την ανιδιοτελή προσφορά του Ιδρύματος και την σύνδεση με τους Έλληνες της Αυστραλίας.
«Με τους Έλληνες της Διασποράς μάς ενώνει η αγάπη μας για την πατρίδα»
Δυναμική και δημιουργική αποτελεί τον ιδεότυπο της Ελληνίδας που θέλει να συμβάλλει στην αλλαγή σε όλα τα επίπεδα για την χώρα της. Στα λόγια της Ελισάβετ Χατζηγάκη είναι διάστικτος ο ενθουσιασμός και η απαραμείωτη προσπάθεια για να εκπληρώσει τους στόχους, που έχει θέσει. Με σχέδιο και προγραμματισμό, η Γενική Γραμματέας του «Πολιτιστικού Ιδρύματος Χατζηγάκη» έχει δώσει νέα πνοή στον οργανισμό και με τις πολυσχιδείς δράσεις της έχει αυξήσει την ορατότητα του στην ελληνική κοινωνία. Πρόσφατα βρέθηκε στο Καστελλόριζο μαζί με την πολύτιμη ομάδα του «Πολιτιστικού Ιδρύματος Χατζηγάκη». Στην…«Μικρή Αυστραλία» της Ελλάδας κατανόησε από πρώτο χέρι την σύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στην ελληνική παροικία και την πατρίδα, όπως λέει στην συνέντευξη της στον «Ελληνικό Κήρυκα».
«Κατά την επίσκεψη μας στο Καστελλόριζο είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε το Λαογραφικό Μουσείο και άλλα σημεία του νησιού όπου βρίθουν της πολύτιμης ιστορίας του. Μείναμε έκπληκτοι λοιπόν καθώς ερχόμενοι σε επαφή με την πλούσια κληρονομιά του νησιού που συνδέεται με την μαζική μετακίνηση Καστελλοριζιών το 1915 περίπου προς την Αυστραλία, δεν φανταζόμασταν ότι οι αριθμοί ήταν τόσο μεγάλοι αλλά ούτε και ότι ο σύνδεσμος των Ελλήνων της Διασποράς με το νησί τους παραμένει τόσο ισχυρός μέχρι και σήμερα.
Σταθήκαμε όμως και ιδιαίτερα τυχεροί καθώς γνωρίσαμε δύο Καστελλοριζιούς από την Αυστραλία (τρίτης γενιάς): την γλυκύτατη Mary, η οποία μοιράστηκε μαζί μας ιστορίες από την εποχή όπου ο παππούς της και άλλοι από την γενιά του μετακινήθηκαν στην Αυστραλία, έστελναν τακτικά χρήματα πίσω στο νησί και δημιουργούσαν συλλόγους με Ελληνικές ονομασίες στην Αυστραλία για να αισθάνονται κοντά στον τόπο τους και να διατηρούν το αίσθημα της πατρίδας ζωντανό. Επίσης, γνωρίσαμε τον Rahm, Ελληνό-Αυστραλό, ο οποίος βρισκόταν στο νησί με τον Chedwa φίλο και συνεργάτη του κινηματογραφιστή για τη δημιουργία ντοκιμαντέρ με θέμα το νησί και την καταγραφή στοιχείων για τη ζωή των προγόνων του εκεί.
Ο Rahm στήριξε τις δράσεις του Ιδρύματος και μαζί με τον συνεργάτη του κατέγραψαν με την κάμερα τους τις πρωτοβουλίες μας στο Δημοτικό Σχολείο και Νηπιαγωγείο με στόχο την διάδοσή της αποστολής μας και στην Αυστραλία. Ιδού λοιπόν ένα απτό παράδειγμα όπου η δύναμη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας μετατρέπεται σε συλλογική προσπάθεια που διανθίζει δίκτυα και χτίζει νέες γέφυρες για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομίας του τόπου μας αλλά και την ενδυνάμωση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Πέραν από τους πολύ αγαπητούς φίλους που έχουμε στην Αυστραλία, οι οποίοι διαμένουν εδώ και περίπου 10 χρόνια στην Μελβούρνη, αισθανόμαστε ιδιαίτερο σύνδεσμο με όλους τους Έλληνες της Διασποράς καθώς μας ενώνει η αγάπη μας για την πατρίδα.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟΥ
Η Ελισάβετ Χατζηγάκη μας εξηγεί τι περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα, το οποίο έγινε και η αφορμή για την συνέντευξη αυτή που διαβάζετε.
«Το Πρόγραμμα Παιδεία και Περιβάλλον ξεκίνησε πιλοτικά τον Μάϊο στα Τρίκαλα, Θεσσαλίας, τη γενέτειρα της οικογένειας Χατζηγάκη. Τον Σεπτέμβριο «εγκαινιάστηκε» η νέα σειρά δράσεων του προγράμματος η οποία εκτείνεται σε έξι ακριτικά νησιά για το 2022-23. Στηρίζεται σε τρείς
άξονες:
A. Εκπαίδευση – Διενεργούνται εκπαιδευτικά παιχνίδια δραστηριότητες σχετικά με το περιβάλλον, τη βιωσιμότητα και την κλιματική αλλαγή μεταξύ άλλων),
Β. Εμπλουτισμό Σχολικών Βιβλιοθηκών – Μέσα από στοχευμένες δωρεές για την προώθηση της φιλαναγνωσίας και της ελεύθερης και ίσης πρόσβασης σε καινούργια βιβλία,
Γ. Περιβάλλον – Διαδραστικές πρωτοβουλίες στη φύση όπως ανοιχτές δενδροφυτεύσεις και δημιουργία σχολικών κήπων σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, φορείς, κοινωνικές ομάδεςκαι συλλόγους. Κεντρικός στόχος του προγράμματος είναι η κοινωνική αλλαγή μέσα από τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών. Πιο συγκεκριμένα, εστιάζουμε στην προώθηση κυκλικών και βιώσιμων πρακτικών στην καθημερινότητα, στην ενδυνάμωση της δημιουργικής και βιωματικής εκπαιδευτικής εμπειρίας, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ουσιαστική αλληλεπίδραση με τις τοπικές κοινωνίες.
Πρώτος σταθμός ήταν το Καστελλόριζο, μία επιλογή καθόλου τυχαία αφού το 2020 το Ίδρυμα Χατζηγάκη προχώρησε σε δωρεά σωμάτων θέρμανσης, τεχνολογικού εξοπλισμού και αναλώσιμων προς το Δημοτικό Σχολείο Μεγίστης. Το Πρόγραμμα Παιδεία και Περιβάλλον όμως ξεκίνησε φέτος από το Καστελλόριζο καθώς πέραν από τη στρατηγική γεωγραφική θέση του (το ανατολικότερο σημείο στο χάρτη που ορίζει τα Ευρωπαϊκά σύνορα), είναι ένα νησί που συγκεντρώνει πλούσια ιστορία και οι Καστελλοριζιοί ξεχωρίζουν για την πίστη και την αφοσίωση τους στην πατρίδα -διαχρονικά- παρά τα δείνα που έφεραν οι πολεμικές συγκρούσεις, οι γεωπολιτικές απειλές και οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμού.
Το Πρόγραμμα Παιδεία και Περιβάλλον υλοποιείται με την πολύτιμη στήριξη καλών φίλων και υποστηρικτών όπως οι Εκδόσεις Διόπτρα, η Coco-Mat, η The Tribe in Action και η EF93. Το πρόγραμμα τελεί υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου».
Οι ημέρες στο Καστελλόριζο ήταν για τα παιδιά έμπλεες ενθουσιασμού μιας και έβλεπαν στο ακριτικό νησί μια πρωτοβουλία να έχει σχεδιαστεί για αυτά.
«Τα παιδιά μας υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό και περίσσεια ενέργεια. Μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ο ζήλος τον οποίο επέδειξαν τόσο οι μαθητές/ τριές και οι εκπαιδευτικοί του Δημοτικού Σχολείου και του Νηπιαγωγείου, όσο και οι γονείς καθώς και ο Δήμος Μεγίστης, αφού συμμετείχαν σε όλο το φάσμα των δράσεων μας, από την ανάγνωση των καινούργιων βιβλίων και τα εκπαιδευτικά παιχνίδια για την κυκλικότητα στα υλικά, όπως ράψιμο και ζωγραφική φύλλων από ρετάλια υφασμάτων, μέχρι και τις δεντροφυτεύσεις» μας λέει η κα Χατζηγάκη. «Είναι αλήθεια ότι γίναμε όλοι μία μεγάλη, υπέροχη ομάδα, ενώσαμε τις δυνάμεις μας και έτσι δημιουργήσαμε πολύχρωμες αναμνήσεις μέσα από τις δράσεις μας. Ομολογουμένως, μπορούμε να διακρίνουμε τρεις παράγοντες που αναστέλλουν την εξελικτική πορεία των παιδιών τόσο του Καστελλόριζου όσο και πολλών ακόμη απομακρυσμένων περιοχών της πατρίδας μας: α) ελλείπεις ή/και παραμελήμενες υποδομές, β) υποστελέχωση όσον αφορά το εκπαιδευτικό προσωπικό και γ) γεωγραφική θέση.
Στο Ίδρυμα Χατζηγάκη μαχόμαστε για την προαγωγή και την διαφύλαξη της κοινωνικής δικαιοσύνης. Εστιάζουμε στην παιδεία, καθώς πιστεύουμε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να είναι ανοιχτό, συμπεριληπτικό και να παρέχει ίσες ευκαιρίες αφού μόνο έτσι θα μπορεί να αποτελέσει μοχλό κοινωνικής κινητικότητας και άμβλυνσης των ανισοτήτων. Το Πρόγραμμα Παιδεία και Περιβάλλον αποτελεί ένα μικρό λιθαράκι που συμβάλλει στην διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων, καθώς και τον εμπλουτισμό των εμπειριών και εικόνων που διαμορφώνουν, των ερεθισμάτων που δέχονται και των δεξιοτήτων που αναπτύσσουν τα παιδία καθ’ όλη την διάρκεια του σχολικού βίου τους».
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΟ
Το «Πολιτιστικό Ίδρυμα Χατζηγάκη» συμπλήρωσε εφέτος 14 χρόνια ιστορίας. Ρωτήσαμε την Ελισάβετ Χατζηγάκη αν είναι ευχαριστημένη με την πορεία που έχει διαγράψει.
«Συμπληρώνοντας φέτος 14 χρόνια από την ίδρυση του και μετρώντας συνέδρια, εκδηλώσεις, επιδόσεις βραβείων και υποτροφιών καθώς και δεκάδες δωρεές σε φορείς, οργανισμούς, σχολεία και νηπιαγωγεία σε όλη την Ελλάδα, ο προγραμματισμός και οι πρωτοβουλίες του Ιδρύματος Χατζηγάκη ωριμάζουν και αποκτούν ακόμα πιο στρατηγικό και πολυδιάστατο χαρακτήρα. Το Πρόγραμμα Παιδεία και Περιβάλλον είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτής της μεταστροφής με σκοπό να ακολουθήσουν και αλλά παρόμοια προγράμματα, τα οποία επιθυμούμε να αντηχούν τους άξονες της παιδείας, της υγείας και της πρόνοιας, πάντα με έμφαση στην κάλυψη πάγιων αναγκών σε διαφορετικά σημεία σε όλη την Ελλάδα και την έμπρακτη στήριξη 1. Τοπικών κοινωνιών που λόγω γεωγραφικής θέσης, δυστυχώς, βρίσκονται στο περιθώριο και 2. ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Μας διακατέχει μία συγκρατημένη υπερηφάνεια για όσα έχουμε καταφέρει να επιτύχουμε, καθώς έχουμε ακόμα μεγάλο έργο να φέρουμε εις πέρας. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, συνεχίζουμε με την ίδια συνέπεια και δυναμική, όντας ένα οικογενειακό Ίδρυμα, με δικά μας μέσα αλλά και με τη στήριξη καλών φίλων και υποστηρικτών, υπηρετώντας πάντα το όραμα του Ιδρυτή μας. Έχουμε πολλά ακόμα να υλοποιήσουμε ενώ παράλληλα η ομάδα μας εξελίσσεται και μεγαλώνει και φυσικά η αποστολή μας πάντα μεταλλάσσεται ανάλογα με τις μεταβαλλόμενες και επιτακτικές ανάγκες της κοινωνίας».
Μια νεαρή γυναίκα έχει καταλάβει μια κομβική θέση και από αυτήν μπορεί να αποτελέσει το απτό παράδειγμα της αλλαγής και της αποδόμησης των στερεοτύπων που ακόμη και σήμερα προκαλούν «ασφυξία» στην κοινωνία μας.
«Αισθάνομαι ευγνώμων που μεγάλωσα σ’ ένα περιβάλλον, όπου οι αξίες της ανιδιοτελούς προσφοράς, της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού μου μεταλαμπαδεύτηκαν από μικρή ηλικία και μετέπειτα μετουσιώθηκαν σε πράξεις μέσα από την πολυετή μου ενασχόληση με τον εθελοντισμό και τη διαχρονική στήριξη ποικίλων οργανισμών. Έτσι, διαμόρφωσα την ταυτότητα μου ως νεαρή γυναίκα και ενεργό μέλος της Κοινωνίας των Πολιτών. Από τότε έως και σήμερα, κύριο μέλημά μου ήταν και παραμένει να προσφέρω ανιδιοτελώς στο κοινωνικό σύνολο, με έμφαση στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες: στις γυναίκες, στα παιδιά και ιδιαίτερα στα μικρά κορίτσια.
Για τα μικρά κορίτσια παγκοσμίως οι προκλήσεις και οι αντιξοότητες παραμένουν τεράστιες, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ, τα μικρά κορίτσια έρχονται πρώτα με ποσοστό 72% σε ότι αφορά τη σεξουαλική κακοποίηση σε διαφορετικές μορφές, ενώ δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι εκατομμύρια μικρά κορίτσια, σήμερα, στερούνται ακόμα το δικαίωμα τους στη μόρφωση.
Εστιάζοντας στην Ελλάδα, μπορεί να μην έχουμε να αντιμετωπίσουμε ζητήματα όπως ο εξαναγκασμός στο γάμο, η παιδική εργασία και ο αναλφαβητισμός στα μικρά κορίτσια. Ωστόσο, έχουμε να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις άρρηκτα συνδεδεμένες με την πατριαρχία.
Ωστόσο, έχουμε να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις άρρηκτα και τα αναχρονιστικά κοινωνικά στερεότυπα για τη θέση της γυναίκας και του άνδρα που δυστυχώς ξεκινούν από την οικογένεια, αναπαράγονται στο σχολείο και εντείνονται στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο μέσα από παρωχημένα πρότυπα και οπτικές. Συζητώντας για πρότυπα, ας δούμε το παράδειγμα των γυναικών στην ηγεσία, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Έμφυλη Ισότητα (EIGE) στην Ελλάδα οι γυναίκες που κατέχουν υψηλό πολιτικό αξίωμα αγγίζουν το ποσοστό 9.1%, συνεπώς, ας αναλογιστούμε τι εικόνα διαμορφώνει ένα μικρό κορίτσι για τα πρότυπα εξουσίας καθώς και το περιθώριο εκπροσώπησης την ώρα καίριων αποφάσεων, μεταξύ άλλων.
Μέσα από τα προγράμματα δωρεών του Ιδρύματος έχω ταξιδέψει σε αρκετά σχολεία στην Ελλάδα, γνωρίζοντας κορίτσια σε διαφορετικές ηλικίες, κορίτσια που αναπτύσσουν τις δεξιότητες τους, διαμορφώνουν την προσωπικότητα τους και έχουν μάλιστα αρκετά διαθέσιμα εργαλεία για να επιτύχουν.
Το 2014, το Ίδρυμα Χατζηγάκη έδωσε βραβεία με οικονομικό έπαθλο σε τρεις εξαιρετικές μαθήτριες για τις άριστες επιδόσεις τους και μέσα από το πρόγραμμα Stay Connected διατηρούμε ακόμα επαφή μαζί τους και συνεχίζουμε να τις ενθαρρύνουμε να αδράττουν κάθε ευκαιρία και να επιτυγχάνουν κάθε τους στόχο; η Ελισάβετ είναι απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ και τώρα μεταπτυχιακή φοιτήτρια του ΠΜΣ «Δημόσια ελεγκτική» του ΕΚΠΑ, η Θωμαή ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Ευαγγελία τελείωσε με άριστα το σχολείο της.
Επιθυμία μου είναι να συμβάλλω σ’ ένα μεγαλύτερο κύμα κοινωνικής αλλαγής, να γίνω η φωνή των μικρών κοριτσιών που ζουν υπό πίεση να ακολουθούν συγκεκριμένα πρότυπα. Mέσα από το ρόλο μου στο Ίδρυμα Χατζηγάκη μπορώ να το κάνω πιο οργανωμένα και πιο στρατηγικά, μέσα από προγράμματα που στοχεύουν στο να παρέχουν κίνητρα, να εμπνέουν και να ενθαρρύνουν μικρά κορίτσια να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να κυνηγούν τα όνειρά τους πάνω και πέρα από κάθε στερεοτυπικό «ταβάνι».
Έτσι μόνον θα μπορέσουμε να διανοίξουμε δρόμους και να οικοδομήσουμε μία ανοικτή κοινωνία, που θα διέπεται από έμφυλη ισότητα, συμπερίληψη και αποδοχή στη διαφορετικότητα. Αν λοιπόν μέσα από τη δική μου δράση μπορώ να αποτελέσω πρότυπο έστω και για ένα μικρό κορίτσι, αυτό θα είναι η μεγαλύτερη καταξίωση για εμένα.
*Πηγή: Ελληνικός Κήρυκας | The Greek Herald
